Kuzey Işıkları nedir? Kuzey Işıkları nasıl fotoğraflanır?

Yukarıdaki fotoğraf Norveç’in Lofoten bölgesinde çekildi. Fotoğrafta gökyüzünde görülen yeşil renkli kısımlar Kuzey Işıkları, Kutup Işıkları, Aurora, Aurora Borealis, Polar Aurora ya da Northern Lights olarak isimlendiriliyor. Biz her ne kadar fotoğraflarıyla ilgileniyorsak da Kuzey Işıklarını görmek ve izlemek insanın hayatında yaşayabileceği en güzel deneyimlerden biri olsa gerek. Bir kaç defa yaşadığım bu deneyimle ilgili olarak çok fazla soruya cevap vermek durumunda kaldım, bunları bir araya topladığımda ise aşağıdaki yazı oluştu.

Kuzey Işıkları nasıl oluşur?

Çok fazla detaya girmeden anlatmak gerekirse; Güneş patlamaları sonucu güneşten uzaya saçılan yüklü parçacıklar bir süre sonra dünyaya ulaşır. Dünyanın etrafında koruyucu bir kalkan görevi yapan manyetik bir alan bulunur. Bu yüklü parçacıklar manyetik alanımızla etkileşime girdiklerinde bir reaksiyon oluşur. Bu reaksiyon esnasında Kuzey Işıkları görünür. Aurora atmosferin üst kısımlarında iyonosfer bölgesinde, genellikle 80-100 km yukarılarda oluşur.

Kuzey Işıkları hangi renk olur?

En yaygın olarak yeşil renk görülür. Sonrasında pembe, kırmızı ve daha ender olmak üzere sarı renkli aurora görebilirsiniz. Aslında mavi renkli de oluşur fakat en az görülenidir ve gökyüzü mavi olduğundan seçilmesi de en zor olanıdır.

Kuzey Işıkları nerede görülür?

Kuzey ışıkları, adından da anlaşılacağı gibi kuzey yarım kürede görülür. Aslında Güney Yarımkürede de bu tip ışımalar gözlenmektedir, bunlara verilen isim ise Güney Işıkları ya da Aurora Australis olarak isimlendirilmiş.

Aurora görülebilecek bölgeler genellikle 60° ve 72° kuzey enlemleri arasında bulunuyor. Bu ara kısımda kalan ülkeler USA (Alaska), Kanada, Greenland (Danimarka), İzlanda, Norveç, İsveç, Finlandiya ve Sibirya (Rusya).

Ek olarak bulunduğunuz gölgede ne kadar az şehir ışığı varsa o kadar güzel bir gözlem yapabilir ve daha iyi fotoğraf çekebilirsiniz.

Kuzey Işıkları ne zaman görülür?

Kuzey ışıklarının görülebilmesi için nispeten açık, bulutsuz bir hava olması gerekmektedir. En sık görüldüğü zamanlar ekinoks zamanlarıdır. Aslında yılın herhangi bir zamanı görülebilirler. Fakat yaz aylarında kuzeyde geceler çok kısa olduğundan görme şansımız çok azalır. Bu yüzden kış aylarında özellikle de Ekim ve Mart arasında görme şansımız çok yüksektir.

Kuzey Işıklarının görülmesinde etkili olan faktörlerin en başında güneşte meydana gelen patlamaların yoğunluğu gelir. Eğer gözlem yaptığınız dönemde güneşte yeterince yoğun bir aktivite yaşanmıyorsa Aurora görme şansınız azalacaktır.

Hava karardıktan sonra herhangi bir saatte görülebilmesine karşın yapılan istatistiklere göre en sık görülme saat aralığı 23:00 – 02:00 arasında. Nitekim biz de değişik yıllarda ve değişik bölgelerde çoğunlukla bu aralıkta gördük.

Kuzey Işıkları fotoğrafı için ekipman

Öncelikle sağlığımızı düşünmeliyiz. Bu fotoğraflar gece karanlığında çekiliyor. Oldukça kuzeydesiniz ve mevsim kış. Hava şartları oldukça çetin, sıcaklık -15 °C ile -30 °C arasında olabilir. Bu yüzden ilk düşünmeniz gereken şey kıyafetiniz. Bkz. Çok soğuk havada fotoğraf çekmek için ipuçları

İkinci olarak sağlam bir ekipmanla gitmenizde fayda var, uzun süre soğukta kalan giriş seviyesi DSLR veya aynasız gövdeler bir süre sonra çalışmayabilirler. Bu yüzden daha iyi yalıtıma sahip ürünleri tercih etmelisiniz. Yedek pilleriniz olmalı ve onları vücudunuza yakın yerde, sıcakta muhafaza etmelisiniz. Sağlam bir tripodunuz olmalı, İzlanda gibi bölgelerde fazlasıyla rüzgara maruz kalabilirsiniz, tripod sabit durabilmeli. Uzaktan kumanda veya kablolu deklanşörü de unutmayalım. Ek olarak bir kafa lambası ya da cep feneri işinize çok yarayacak ekipmanlar arasında sayılabilir.

Aurora fotoğrafı için yardımcı programlar

İşimize yarayacak ve akıllı telefonlarla her yerde kullanabileceğimiz bir kaç programdan da bahsedelim. İlki Hiperfokal Mesafe yazısını okuduysanız orada da gördüğünüz DOF plus ve alternatifleri veya burası. Diğeri herkesin cep telefonunda bulunan hava durumu tahmin programları; ki bunlardan işimize yarayacak olanı bulut haritasını gösterenlerdir. Havanın ne kadar soğuk olduğuyla değil, açık mı kapalı mı olduğuyla ilgileniyoruz. Üçüncü olarak ise NorwayLights, Aurora Forecast ve benzeri programlar. Bunlar da güneşteki aktivitelerin şiddetine göre kuzey ışıklarını görme olasılığımızı bildiren programlar.

Kuzey Işıkları nasıl fotoğraflanır?

Kuzey ışıklarının fotoğrafını çekmek için verebileceğim sihirli bir ayar yok, çünkü ortamdaki ışık, Aurora yoğunluğu ve hareketi, ay olup olmaması gibi bir çok etken çekeceğimiz fotoğrafın pozlamasında etkili olacaktır.

Makinenizi manual moda getirdikten sonra, başlangıç değerleri olarak f/2.8 (ya da objektifin izin verdiği en açık diyafram) iso 800 ve perde hızını da 5 saniye olarak ayarlayabilirsiniz. Kablo deklanşörünüz ya da uzaktan kumandanız yoksa gecikmeli çekim moduna getirip 2 saniye sonra çekecek şekilde ayarlayabilirsiniz. Ek olarak eğer varsa makinenizdeki ya da objektif üzerinde bulunan titreşim önleyici sistemi de kapatmanız gerekecek.

Objektifinizi de otomatik netlemeden çıkartıp, manual netlemeye getirmeniz gerekecek. Eğer objektif üzerinde bu şekilde bir ayar yoksa gövde üzerinden de ayarlayabilirsiniz. Eğer sadece gökyüzünü çekiyorsak, yani kadrajımızda sadece yıldızlar ve kuzey ışıkları olacaksa netlemeyi manual olarak sonsuza getirebiliriz. Fakat kadrajımızda bir ev ya da ağaç gibi ilgi noktası olacaksa o zaman Hiperfokal Mesafe kavramı devreye giriyor. Kadrajımızı ayarladıktan sonra netlememizi Hiperfokal Mesafeye getirip. İlgi noktasındaki objenin de netlik alanı içerisinde olmasını sağlamalıyız.

Bir örnekle anlatayım. Elimizde Nikon D810 gövde ve Nikon 16-35mm f/4 objektif olsun. Yukarıdaki ayarların hepsini yaptıktan sonra öncesinden hesaplamasını yaptığım için 16mm ve f/4 için hiperfokal mesafemi biliyorum 2.15 m.  Dolayısıyla ortalama olarak 2,5 m ye netlemem ve bu netliği burada sabit tutmam benim için yeterli. Kadrajıma aldığım evin de daha yakında olmamasına dikkat ederim. Fakat 24-70mm f/2.8 gibi bir objektifim varsa biraz daha zorlanırım. Bu durumda yaklaşık 7 m lik bir hiperfokal mesafe söz konusu. Bu yüzden mümkün mertebe geniş açı kullanmakta hem çekim değerli açısından, hem de fotoğraftaki görsellik açısından fayda var.

Çok karanlık bir ortamda bulunuyorsanız iso değerinizi 1600 veya 3200 yapmanızda fayda var. Düşük ışık nedeniyle iso değerini artırmak yerine daha uzun pozlamayı tercih ederseniz sonuçlar tatmin edici olmayabilir. Genellikle hareketli olan Aurora çok uzun pozlam yaptığınızda fotoğrafta yeşil bir leke şeklinde görülür, izlerin keskinliği yok olur. Az ışıklı ortamlarda pozlamayı uzatmak yerine iso değerini artırmanız daha iyi olur. Yne belli durumlarda 10 saniye civarında pozlama yapabilirsiniz.

Kuzey ışıkları fotoğrafları çekebileceğiniz en iyi bölgeler

Kuzey ışıklarının görüldüğü bölgeler her ne kadar belirli olsa da bu bölgelere ulaşmak o kadar kolay değil. Buna ek olarak yolculuğun kış mevsiminde olacağını düşünürseniz daha da zorlaşıyor. Bazı bölgeler kırsal ve yerleşim yok; fakat bazı bölgelerde şehir olduğundan işimiz kolaylaşıyor. En rahat ulaşabileceğiniz ve fotoğraf çekebileceğiniz bölgeler Norveç Tromso, Norveç Lofoten, Norveç Alta ve İzlanda’nın tamamı. Diğer bölgeler de çekim için elverişli; fakat ulaşması daha zahmetli.

Son söz olarak o kadar para ve zaman harcadınız, bir hafta belki on gün boyunca kuzey ışıkları peşinde dolaştınız ama görmek ve fotoğraflamak kısmet olmadı. Bu sizin suçunuz değil, daha doğrusu kimsenin suçu değil. Hiç kimse size kuzey ışıklarını görebileceğinizin garantisini veremez. Bu bir tabiat olayı ve görürseniz kendinizi şanslı hissedersiniz, göremezseniz üzülmeyin, güzel bir macera yaşamış oldunuz.