Polar Panorama, Kutup Panorama, Little Planet, Fotosfer veya Photosphere gibi terimlerle adlandırdığımız ve oldukça eğlenceli olduğunu düşündüğüm bir teknikten bahsetmek ve Photoshop kullanarak nasıl yapıldığını anlatmak istiyorum.
Öncelikle elinizde bu iş için uygun fotoğrafın olması gerekiyor. Bu fotoğrafı balıkgözü (fisheye) lensle çekilen birkaç fotoğraftan oluşturacağınız gibi, genişaçı lensle çekilmiş daha çok fotoğraftan da oluşturabilirsiniz. Temelde çektiğiniz fotoğraflar 360° lik bir görüş alanını göstermelidir. Ama daha az bir alanı gösteren panoramik bir fotoğraf ta işimizi görecektir. Bu durumda kullanılacak fotoğrafın her iki kenarındaki görüntünün birbirine uyumu önemli hale gelir. Anlatmak istediklerimizi bir örnekle yaparak devam edelim:
Geçen Pazar Büyükada’ ya gidip biraz fotoğraf çekimi yaptım. Elimde 6 adet, toplamı 360° lik görüş açını gösteren fotoğraflar var. Bu fotoğrafları Nikon D300 ve Nikon 10.5mm fisheye kombinasyonu ile çektim. Elinizdeki objektifin görüş açısı nekadar geniş olursa çekeceğiniz fotoğraf sayısı da o derece az olacaktır. Bu çekimleri yaparken kadrajda hareketli nesnelerin olmamasına dikkat edin. Öncelikle bu fotoğrafları birleştirerek işe başlamamız gerekiyor, bu iş genellikle Stitch olarak adlandırılıyor. Stitch yani birleştirme işlemini Photoshop ile yapabileceğiniz gibi bu iş için özelleşmiş profesyonel programlar da kullanabilirsiniz. Bunların en iyisi ve profesyonel amaçlarla kullanılan PTGui‘ dir. Biz yine de herkesin bildiği Photoshop’u açıp yolumuza devam edelim. Sürüm farkından dolayı Photoshop menüleri farklı yerlerde olabilir, benim kullandığım sürüm CS4 dür.
File > Automate > Photomerge menüsüne gelerek ve Browse ile fotoğraflarımızı seçerek Photoshop’un birkaç dakika işlem yapmasını bekliyoruz. Sonuçta elimizde 360° yi gösteren tek bir panoramik fotoğraf oluyor. Bu fotoğrafı kırparak veya eksiklerini klonlama yöntemiyle tamamlayarak düzeltiyoruz. Gerekli ışık düzenlemelerini level ayarını vs. yapıyoruz, sonuçta elimizde temiz bir panoramik fotoğraf kalıyor. Eğer hatasız ve bizi memnun edecek bir fotoğraf ortaya çıkmış ise bu fotoğrafı yüksek çözünürlüklü olarak kaydetmenizde fayda var.
Elimizdeki fotoğrafın genişliği oldukça büyük iken yüksekliği bunun yanında küçük bir değere sahip, örneğin benim fotoğrafım 13000 x 4288 piksel boyutlarında oluştu. Bu çözünürlükte fotoğraflarla çalışmak işlemci ve ram’e fazlaca yüklendiği için her yaptığınız adımda beklemeniz gerekecek bu yüzden eğer sadece deneme amaçlı çalışıyorsanız bu panoramik fotoğrafın boyutunu küçülterek işimize başlayabiliriz. Fotoğrafımın boyutunu 1300 x 429 piksel olarak resize ettim, şimdi çalışmaya devam edebiliriz.
Yapacağımız polar panoramanın merkezindeki bir sıkışıklık olacak, bunu gidermek için Image > Canvas Size ile alt kısmına bir miktar boşluk veriyoruz.
Eğer alt kısımda yeterince homojen bir ortam varsa buna gerek olmayabilir. Tekrar Canvas Size kısmına gelerek fotoğrafın yüksekliğini genişlik ile aynı yapıyoruz, bunu yaparken eklenecek boşluğun bu sefer üst tarafta olmasına dikkat ediyoruz. Sonrasında Image > Image Rotation yolunu izleyerek fotoğrafı 180° çeviriyoruz.
Şimdi en keyifli aşamadayız, Filter > Distort > Polar Coordinates yolunu izleyerek panoramik fotoğrafımızı planet haline getiriyoruz. Bundan sonra yapmamız gereken fotoğrafı kırpmak, beyaz olarak kalan kısımları klonlama yöntemiyle tamamlamak ve birleşme yerini düzeltmek olabilir.
Canvas Size ile fotoğrafı büyütürken alt zeminde ve üstte gökyüzünde homojen kısımlar varsa bunları değerlendirebiliriz. Fotoğrafı 180° çevirmeden önce alt kısımdaki homojen kısımdan bir miktarı seçeriz, sonrasında Edit > Free Transform (Ctrl+T) kombinasyonunu kullanarak bu kısmın boyutu mouse yardımıyla fotoğrafın en altına kadar çekerek uzatırız.
Aynı şekilde üst kısım için de eğer homojene yakın bir bulut vs gibi bir görüntü varsa bu işlem tekrarlanabilir. Dilerseniz bu beyaz boşluklara başka fotoğraflarınızdan alacağınız gökyüzünü ve zeminleri ekleyebilirsiniz. Yeniden Image > Image Rotation yolunu izleyerek fotoğrafı 180° çeviriyoruz. Ve Filter > Distort > Polar Coordinates yolunu izleyerek panoramik fotoğrafımızı planet haline getiriyoruz. Bu şekilde daha hoş görünüyor. Son olarak eğer ihtiyacınız varsa level ve renk ayarlamalarını yaptıktan sonra elimizdeki son görüntü bu şekilde oluyor.
Daha önce hazırladığım hem 360° hem de daha dar açılardaki panoramik fotoğraflardan oluşturduğum birkaç Planet görüntüsü
Peki, şu Yandex haritalarında gördüğümüz panaromik küresel fotoğraflar(sanki gerçek hayattaki gibi ortam içindeymişsiniz gibi his veren) nasıl çekilip birleştiriliyor? Bu tekniğe ne isim veriliyor?
Buna vitual panaramic tour deniyor. Türkçe sanal tur olarak ta kullanılıyor. Bunu yapmak biza zahmetli, ekipman ve yazılım desteği gerekiyor.
İlk defa polar panorama deneyeceğim fakat internetten gördüğüm bir tiliyi polar panorama ile mozilla tilkisine benzetmeye calısıcam. Paylasım içn teşekkürler.
Hakki Bey,
GIMP Programi ile polar panorama yaptim. Ama kayit etmek istedigimde xcf uzantisi ile cikiyor. Ve daha sonra acmak istedigimde minicik birsey oluyor. Altta, kareli layer goruntusu ile aciliyor. Normal jpeg formatinda degil. Sanirim SAVE AS komutu olmayacak ya da baska bir eksiklik var Yani; son paragrafta anlattiginiz gibi yaptim ve SAVE AS dedim (Yeniden Image > Image Rotation yolunu izleyerek fotoğrafı 180° çeviriyoruz. Ve Filter > Distort > Polar Coordinates yolunu izleyerek panoramik fotoğrafımızı planet haline getiriyoruz. Bu şekilde daha hoş görünüyor. ). Olmadi :(
Konu hakinda yardimci olabilir misiniz?
Saygilar…
GIMP hiç kullanmadım, bilemiyorum.
GIMP kullanmaniza gerek yok zaten. Burada belirttiginiz her aciklama, aynen orada da uygulanabiliyor. Herneyse, baskalarina sormam gerekecek…
Gimp ile *.jpg formatlı kaydetmek için Save As yerine Export menuyu deneyiniz.
Hakki Bey merhaba,
Programi uzun zamandir goruyorum. Cok guzel ve tam istedigim program. Ama $200 olmasi almami engelledi. Deneme versiyonu da bir sure sonra bitecek. Yuklememin anlami yok. Baska bir oneriniz var mi acaba? Ne yapabilirim?
Ve; anlatim gercekten muhtsem olmus. Ellerinize saglik…
Saygilar…
Malesef başka bir önerim yok, üzgünüm.
Hakkı bey merhaba.
Hayatı seven ve araştırmacı bir kişilikle yenilikleri öğrenme arzusu ile dolu bir kişiyi tanımaktan çok mutlu oldum. Bilgili olmak çok güzel bir şey. Daha da güzeli bu bilgileri paylaşma cesaretine sahip olmak ise çok üstün bir meziyet mümkemmel bir şey. Goole’dan Panoramik fotoğraf nasıl yapılır diye sordum.
Karşıma siz çıktınız. Güzele anlatım tekniğiniz ile de öğrendim. Ben bilgisayarla ile 1984 yılında Comadore64 ile tanıştım. Hala öğrenmeye devam ediyiorum.
Zannederim bu süreç devam edecek. Sizinle tanışmaktan çok mutlu oldum. Ben sanalyetkin saygılarımla
Teşekkür ederim, ben de memnun oldum, selamlar.
Hakkı Bey;Güzel anlatımız ve bilgiler için çok teşekkür ederim.Yeni birşey daha öğrenmiş oldum..
Emeğinize sağlık..Saygılar..
Peki bu fotoğrafları bu şekilde 360 derece yaptık, dairesel fotoğraflar elde ettik peki nasıl görüntüleyebiliriz? Örneğin şu şekildeki gibi 3D olması için: http://goo.gl/Ht4Sy yoksa başka bir yazılımla mı açıyorduk acaba?
Tolga Bey bu bahsettiğinizin Polar Panoramayla direkt ilgisi yok, yani son aşamadaki fotoğrafları bunun için kullanamayız. Verdiğiniz bağlantıdaki islemin adı 360 virtual tour olarak geçiyor, ya da kısaca sanaltur olarak ta bahsedilir. Bu ise yukarıda anlatılan Photomerge işleminden sonra oluşan fotoğraf ile gerçekleştiriliyor. “360 virtual tour programs” olarak arama yaparsanız işinize yarayabilir.
Hakkı bey merhaba
yandex.com’da harita üzerinde tıklanan noktanın 360 derece yüksek kaliteli görüntüleri geliyor. Bu çekimler nasıl yapılıyor.? Bu iş için özel kameralar mı var? Fotoğrafların birleştirme, kişi ve plakaları sisleme işlemleri tek tek mi yapılıyor? Bu işlemler çok zaman almaz mı? Çok merak ediyorum ve çevremde bu konuyu cevaplayabilecek bir tanıdığımda yok. Bilgi verebilirmisiniz? Teşekkürler
Bu iş için özel kameralar, özel arabalar ve özel yazılımlar var. Kişisel kullanım için bunlara ulaşmak zor. Ama yine de http://www.kolor.com buradaki yazılım ve donanımları inceleyebilirsiniz.
Çok teşekkürler paylaşım için. İlgiyle okudum. Uygulamayı düşünüyorum.
Müthiş bilgi paylaşımı başarılar dost selamlar…
merhabalar :)cok güzel anlatmıssınız yalnız bir sey sormak istiyorum. bu google earth te aynen böyle 360 derecelik planet dediginiz tarzda fotograflar cook var ve resmin içine tıklayınca nasıl oluyosa artık içine giriyosunuz içindeymissiniz gbi oluyo bu farklı bir prgram ya da teknik mi nasıl bisey anlayamadım. Basarılarınızın devamını dilerim.
O konu biraz daha farklı. Bunun için Google kendi özel arabasıyla fotoğrafları çekip birleştiriyor.. Bergen’de bir tanesi ile karşılaşmıştık: http://goo.gl/EgkIR
merhaba, polarlama metodunu çok beğendim, hemen bugün denemesini yapacağım :) bir şey eklemek istedim, ben de tripodsuz panorama yapıyorum 180 ve 360 derece, PS’de photomerge ederken geometric distortion correction seçeneği ile barrel (fıçı) etkisi giderilebilir ve genel olarak panoramada bence her 20 derecenin fotosu olması lazım yani 360 dereceye 13-15 fotoğraf olursa daha gerçekçi olur ama polarma için özellikle correction yapmıyorsun :) deniycem bunu da
bu arada polarlama, panorama veya herhangi oyuncak fotoğraf makinası ile çekilmiş fotoğrafları “eğlence” olarak adlandırmak bence çok yanlış. hala filme montaj olur mu diye tartışıyor bazı insanlar, her yerde iphoneography sergileri açılıyor. eğer o fotoğrafçıları saygıdeğer bulmuyorsanız marsda yaşayın, çünkü çok azaldınız.
Burak Bey eğlence olmasının neresi kötü? Ciddi olarak yapınca mı adı sanat oluyor? Sanırım kelimelere verdiğimiz anlamlar farklı.
harika bilgiler çok teşekkür ederim.
Teşekkürler .. Farklı bir teknik öğrenmek adına. Ben başka programlarla yapıyorum ama bunuda deneyeceğim
Hocam elinize sağlık. Ders de fotoğraflar da çok güzel. Lakin beceremediğim bir husus var. Ben 360 derecelik bir panoramadan polar fotoğraf elde etmek istiyorum. 360 derecelik fotoğrafı dediğiniz gibi açıyorum. çözünürlüğü de 500’e 4500 olarak değiştiriyorum. Canvas’tan boşluğu verdikten sonra en ve boyun aynı olması için her iki ökçüyü de 4500 yapıyorum. Ama bu sefer alta da, üstte olduğu giib büyük bir boşluk ekleniyor. Daha sonra kutup haline getirince fotoğrafı, ortada çok büyük boş bir alan kalıyor. Nerede hata yapıyorum acaba?
canvas aracını kullanırken boşluğun hangi kısma verileceğini resimdeki anchor kısmından ayarlayabiliyorsunuz. Eğer her iki tarafta eşit büyük boşluklar varsa CTRL+A ve sonra CTRL+T yapıp mouse ile aşağı veya yukatı hareket ettirebilirsiniz.
teşekkürler =)
.fotoğraflar çok güzel
teşekkürler Murat Bey
Gerçekten süper bi anlatım olmuş en kısa zamanda denicem Telefonumla nekadar sağlıklı olur bilmiyorum ama sonuc süper : D
selamlar
verdiğiniz bilgilerden çok yararlandım .Hakkı Bey! PTGui satın aldım nasıl kullanacağımı bilemiyorum, yardımcı olur musunuz. sizi okudum en iyi polar panorama PTGui ile yapılır demişsiniz yazınızda…
teşekkür ederim mihriban
Sanırım yanlış anladınız, benim söylediğim şuydu “Stitch yani birleştirme işlemini Photoshop ile yapabileceğiniz gibi bu iş için özelleşmiş profesyonel programlar da kullanabilirsiniz. Bunların en iyisi ve profesyonel amaçlarla kullanılan PTGui‘ dir.” yani kısaca çektiğimiz fotoğrafları birleştirmek için PTGui yi kullanıyoruz. Polar panoramayı ise yine burada anlatılan şekilde Photoshop ile yapabilirsiniz.
aradıklarıma cevap verilmiş bile tebrikler,başarılar
Merhaba Hakkı Bey,
Polar Fotoğraf nasıl yapılırdan ziyade neden yapılır sorusunun cevabını kendi kendime de defalarca sormama rağmen bulamadım. Kişisel fikrim bu kadar karmaşık ve doğal perspektifden uzak görüntüler, insanları şaşırtması dışında bana hiç de estetik gelmiyor.
Yüzlerce panorama çekimi yapmış birisi olarak sadece bir kere cd kapağında kullamak ve insanları şaşırmak için kullandım.
Yorumum lütfen yanlış anlaşılmasın sizin diğer fotoğraflarınızı büyük bir ilgi ve beğeniyle takip ediyorum.
polar panorama tekniğini biz bilimsel çalışmalarımızda kullanıyoruz. gökyüzü çalışmalarında çok faydalı hesaplar çıkarmamızı sağlıyor.
Teşekkürler…
bir taşla iki kuş buna derim Hakkı Bey. fotoğrafta yeni olmamdan dolayı hem panoramayı, hem de polar panoramayı merak etmekteydim. bulunduğum kentte bu tip eğitimlere ulaşamadığım için, sizin açıklamanız çok yararlı oldu. çok teşekkür ederim…
çok faydalı bilgiler bunlar. yararlanınca güzel işler çıkacaktır umarım. teşekkürler.
eliniza sağlık
Elinize sağlık hocam süper anlatım…
Bunu hep merak etmiştim nasıl yapıyorlar diye, böyleymiş. Teşekkür ederim Hakkı abi.
güzel ve yararlı bir sunum teşekkürler…