Daha önce Sokak Fotoğrafçılığı ile ilgili bir kaç şey yazmıştım, öncelikle orayı okumanızda fayda var. Eğer okuduysanız devam edebiliriz. Şimdi de bu türün içerisinde en öne çıkan Spontane Sokak Fotoğrafçılığı hakkında bir kaç şey karalamak istiyorum.
Spontane Sokak fotoğrafçılığı disiplinini diğer bir çok fotoğrafçılık şeklinden ayıran en önemli faktör anı yakalamayı hedeflemesidir. Bu yüzden bu tür çekimlerde yaptığınız ilk çekim yüksek ihtimalle en iyi çekiminiz olacaktır.
Spontane Sokak Fotoğrafçılığı’nda ne kadar fazla dışarıya çıkar ve fotoğraf çekerseniz zamanla tecrübe kazanır ve çok daha iyi çekmeye başlarsınız. Her geçen zamanla kendi taktik ve tecrübelerinizi fotoğraf çekimlerinize uygularsınız. Zamanla hisleriniz ve öngörüleriniz gelişir. Aslında bu fotoğraf çekmekten ziyade gözlem gücü kazanmanızla da ilgilidir. Yine de başlangıç aşaması için uygun sayılabilecek bir kaç öneriyi okumanızda sakınca yok.
Spontane sokak fotoğrafçılığı için fotoğraf makinesi ayarlarını baştan yapın
Daha önce başka fotoğraf disiplinlerinde fotoğraf çekmiş olabilir ya da yeni başlamış olabilirsiniz. Ama bilmeniz gereken konulardan birisi sokak fotoğrafçılığında çabuk hareket etmenin önemli olduğudur.
Gördüğümüz ve sizin için bir fotoğraf olabilecek sahneye fotoğraf makinesi doğrultup, vizörden ya da arka ekrandan bakarken ayarlamalarla vakit kaybetmememiz gerekir. Tabi, bu durum eğer bir anı yakalamayı düşünüyorsak geçerli. Yoksa zaten kafamızda oluşturduğumuz bir kadrajı fotoğraflamak için bekliyorsak ayarları yapabilmek için yeterince zamanımız olacaktır. Burada konumuz Spontane Sokak Fotoğrafçılığı olduğuna göre yeterince zamanımız yok demektir. Bizim için dakiklik ve zamanlama en önemli şey olmalı.
Spontane sokak fotoğrafçılığı için makine ayarları ne olmalı?
Buradaki ayarlar herkese göre farklı olabilir; ayrıca vermek istediğiniz etkiye göre de değişebilir. Sözü fazla uzatmadan kendi önerim olan ayarları hemen söyleyeyim.
Güneşli bir günde, öğlen dışarıda çekim yapıyorsak. Kullandığımız fotoğraf makinesi Full Frame sensörlü bir gövde ise diyafram öncelikli moda getirerek (genellikle A yada Av olarak geçer) f/11 olarak ayarlayın. ISO değerini de otomatik moda getirerek üst limiti maksimum 3200 olacak şekilde değişime serbest bırakabilirsiniz. Netleme işini de manual ayara getirerek Hiperfokal Mesafe‘ye ayarlayın.
APS-C (1,5x) ya da 2x çarpanlı bir Micro Four Thirds makineniz varsa işiniz biraz daha kolay. Bu durumda f/8 olarak ayarlayıp ISO değerinin de üst limitini 1600 olarak otomatik moda getirebilirsiniz.
Buradaki amaç hareketi dondurabilmek için belli bir çekim hızının altına düşmemek. Yani yaklaşık 1/250 saniye ve daha yüksek hızlarda çekim yapmak. Diyeceksiniz ki “Bunun için perde hızı öncelikli çekim modu var, neden onu kullanmıyoruz?” Çünkü perde hızı öncelikli çekim modunda diyafram değerini makine kendisi ayarlar. Bazı durumlarda diyafram çok açık olabilir. Biz ise fotoğraflarımızdaki net alanı büyük tutmak istediğimizden diyaframı kısık tutmak durumundayız. Bkz. Alan Derinliği Hesapla
Elbette daha düşük hızlarda ve hareketi yakalamaya yönelik çekimler de yapabilirsiniz, bunun için ayarlarınızı farklı düzenlemelisiniz. Buradaki ayarlar ilk başlangıç koşulları için düşünüldü.
Hatta Kickstarter’da önceden netlemeli yeni bir tür objektif için çalışmalar yapılıyor. Sokak fotoğrafçılığında en çok kullanılan 35mm odak uzaklığında bir objektif. Citograph 35mm adındaki bu objektif önceden hiperfokal mesafeye netlenmiş ve değiştirilemiyor. Diyaframda f/8 olarak sabitlenmiş. Böylelikle 3m den sonsuza kadar olan alandaki herşey net yakalama şansınız oluyor. Sanırım 2018’in ilk yarısında hazır olacak, ilginizi çekerse bkz. Citograph 35mm
Spontane Sokak Fotoğrafçılığı ve izin konusu
Spontane Sokak Fotoğrafçılığında izin konusu aklınızı kurcalıyor olabilir. Daha önce çektiğiniz fotoğraflar farklı tarzda olabilir. Fotoğrafı çekmeden önce kişiyle sohbet ediyor olabilir, hatta izin alıyor olabilirsiniz. Fakat Spontane sokak fotoğrafı çekerken bunları unutun. Eğer bunları yaparsanız fotoğrafa müdahale etmiş sayılırsınız. Bu ise an fotoğrafının ruhuna aykırıdır.
Bu konuyla ilgili kafa karışıklığı yaşarsanız çözüm için şu metodu uygulayabilirsiniz ki bence en ideali budur. Hiç bir bildirim yapmadan fotoğrafı çekin. Sonrasında sizi fark etmesini sağlayıp tekrar fotoğraf çekin veya çeker gibi yapın ve izin isteyin. Gerekirse muhabbet edin. Böylelikle hem an fotoğrafının ruhuna uygun olarak fotoğrafınızı çekmiş hem de kişiden izin almış olursunuz, içiniz rahat olur.
Halen kafanız karışık ve bu şekilde yapamam diyorsanız, sizin Spontane Sokak Fotoğrafçılığı yapma şansınız maalesef oldukça düşük.
Not: Bu seferki fotoğraflar bana ait, kimseden izin almama gerek kalmadı :)
Zoom lens kullanılıyorsa hiperfokal mesafe sürekli değişmeyecek mi? Mesela diyelim ki, crop bir makinede 17-70 f2,8 bir lens ile dolaşıyorsunuz. F8 ve otomatik iso ayarlandı, hiperfocal mesafeyi de 40-50 -60 mm gibi değerlerden birini ayarlayıp, sonrasında sürekli değiştiriyor musunuz? yoksa sabit bir mm seçip mi geziyorsunuz?
Faruk Bey sokak fotoğrafçılığında zum objektif kullanmak hem çok zor hem de gereksiz. Ben genellikle 24mm sabit ve ara sıra 35mm sabit kullanıyorum.
Çok güzel anlatmışsınız Hakkı Abi
Teşekkür ederim, selamlar..
O kadar sokaklarda fotoğraf çekiyorum, izin almadım. Ama ilginç olan beni fotoğraflayan olduysa da hic farkına varmadım. Gerçi cogu kişi manzarayı tası topragı cekiyor sanıyor, Dolayısı ile çok da sıkıntı olmuyor. Bazen de para isteyen olmuyor değil. Özellikle Suriyeliler, kağıt toplayıcılar v.s
İzin alma durumu karışık biraz; ruhum diyor ki o an sokakta zaten görüyorsa herkes, aleni ise herşey izin neden? Yarışma, sergi olayı yoksa, mahrem değilse, aleni ise izin alacam diye çok çırpınmam…
Evet karışık bir durum. Bu tip durumlardan empati yaparak anlayabilirsin, aynı şey kendi başımıza gelse ne düşünür, nasıl davranırız acaba? Ben şahsen sokaktaki herhangi bir durumda fotoğraflanmaktan çekineceğimi sanmıyorum. aten bu karışık durum nedeniyle ülkelerde bu konuyla ilgili yasa ve uygulamaları da birbirinden farklı maalesef.